Nét riêng Yên Thành

Yên Thành không chỉ là huyện lúa mà còn là huyện di tích lịch sử nổi tiếng. Sự hiện diện đáng trân trọng của quá khứ khiến không ít người đặt câu hỏi, trong tiến trình phát triển kinh tế thị trường, Yên Thành đang hoà nhập và vượt lên như thế nào.

Vùng quê di tích

Yên Thành có 192 di tích danh thắng, trong đó có 23 di tích được Bộ Văn hoá-Thể thao và Du lịch (VH-TH&DL) xếp hạng trong tổng số 100 di tích cỡ này của tỉnh Nghệ An. Đó là "chưa kể nhiều di tích đủ điều kiện xếp hạng nhưng chưa hoàn tất hồ sơ, hiện đang xuống cấp"-phó phòng VH-TT&DL huyện Yên Thành Nguyễn Duy Hưng cho biết.

Ven bàu sen xanh mướt lá ở xã Thọ Thành là những mái ngói cổ rêu phong, nơi lưu giữ hình hài ba vị trạng nguyên nổi tiếng, gồm ông Hồ Tông Thốc, và con Hồ Tông Đốn, và cháu Hồ Tông Thành. Một cụ già bước đến dưới mái nhà thờ, vuốt chòm râu bạc, nói: "Hai tỉnh Nghệ An-Hà Tĩnh chỉ có mười trạng nguyên thôi nhưng riêng Thọ Thành đã có ba vị. Đây là gốc gác ông tổ họ Hồ. Họ Hồ ở xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu là nhánh số một".

Khu tưởng niệm 72 chiến sĩ cách mạng bị giặc Pháp bắn năm 1930-1931 tại xã Mỹ Thành, huyện Yên Thành.

Yên Thành còn được biết đến bởi tên tuổi Trạng nguyên khai khoa Bạch Liêu ở Mã Thành và không dưới mười thám hoa như Phan Thúc Trực (xã Khánh Thành); bảng nhãn như Phan Duy Thực (xã Hoa Thành); sát hải đại vương Hoàng Tá Thốn (xã Long Thành)... Cách vùng di tích này không xa hiện lên tượng đài "đỏ" của phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh-nơi 72 chiến sĩ cách mạng bị giặc Pháp bắn năm 1930-1931 tại xã Mỹ Thành. Anh Hưng cho hay: "Tượng đài dựng năm 1994, là nơi nhiều người dân trong huyện thăm viếng. Sắp tới huyện sẽ mở rộng khuôn viên bằng một số ngôi nhà kiểu cổ để khu lưu niệm trở thành khu di tích ngang tầm ý nghĩa của nó; nơi du khách có thể nghỉ ngơi khi thăm viếng. Cả nước đều biết đến mười cô gái ở Ngã Ba Đồng Lộc, 12 cô gái ở Truông Bồn nhưng nơi này thì chưa".

Giải thích vì sao huyện chiêm trũng nhưng di tích lịch sử văn hoá nhiều nhất tỉnh. Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Lợi, nhớ lại: "Yên Thành chính là thủ phủ Châu Diễn xưa (trung tâm ở làng Quỳ Lăng, xã Lăng Thành). Đó là một vùng đất cổ xuất hiện khá sớm nền văn minh lúa nước ở Nghệ An với Kẻ Gám, Kẻ Rộc, Kẻ Thang, Kẻ Gàng...(tên làng cư dân cổ dựa vào khe (kẻ) nước tự nhiên để trồng lúa, sinh sống). Điều đặc biệt ở những "làng văn minh lúa nước" này gắn liền đạo học, tạo nên những miền đất học với tên tuổi đáng trân trọng. Ngoài bốn trạng nguyên còn có một giáo sư nổi tiếng thời hiện đại là giáo sư Phan Ngọc. Hiện mỗi năm huyện có khoảng 2.400 học sinh/27,5 vạn dân thi đậu các trường đại học, cao đẳng. Yên Thành còn là vùng hậu phương lớn của nhiều cuộc kháng chiến giữ nước qua các thời kì".

Theo ông Lợi: "Không có cách gì hơn trong giáo dục truyền thống và trân trọng thành quả của cha ông bằng việc điều tra toàn diện lí lịch các di tích để xây dựng cuốn Dư địa chí, nên tôi phải yêu và phải biết. Cuốn Dư địa chí về các di tích lịch sử sẽ để đời không chỉ ? riêng Yên Thành. Chúng tôi đang nghĩ tới việc biến các khu di tích văn hoá lịch sử, kể cả nơi Bác Hồ về thăm (hợp tác xã Vĩnh Thành, năm 1961) thành những "công viên sinh thái làng quê" cho người dân quê tụ hội và du khách gần xa dừng chân".

Trước kho lương. Sau rương tiền

Năm 1997, Yên Thành trở thành huyện anh hùng LLVT nhờ sức lao động người nông dân vật lộn trên dọc ngang những cánh đồng rộng 12.000 hecta lúa nước để có 180.000 tấn/năm (chiếm 1/ 6 sản lượng lương thực tỉnh Nghệ An). Bằng thu nhập thu?n tuý và thực chất của người nông dân, bình quân hàng năm mỗi người thu về 12 triệu đồng. Đây là điểm nhấn, khẳng định ưu thế của một huyện "đặc sệt" lúa. Đó là "kho lương" phía trước đồng bằng. Còn "rương tiền" phía bán sơn địa?. Ông Lợi trầm ngâm: "Trong 30.000 hecta vùng bán sơn địa có 14.000 hecta rừng trồng cây nguyên liệu của các ông chủ vốn là nông dân Yên Thành biết cách đầu tư vốn, bứt phá để làm giàu. Còn lại hình thành ba vùng trồng sắn, dứa, mía theo mô hình kinh tế hộ".

Mùa cao điểm năng suất dứa Yên Thành đạt 40 tấn/hecta (chưa kể gắn tiềm năng với dứa huyện Tân Kỳ); mía 56 tấn/hecta (chưa kể bạt ngàn rừng cây nguyên liệu tràm, keo, bạch đàn) nên khi bí huý trong cách làm ăn người ta vẫn ví von câu ca cũ: Yên Thành là mẹ là cha/ Đói cơm rách áo thì ra Yên Thành.

Ông Lợi giãi bày: "Khổ nỗi, đang làm ăn nhỏ thì chưa có thể tự hào suông như thế được. Để giải quyết đầu ra cho hai cây công nghiệp chủ yếu là dứa và mía, Yên Thành cần có nhà máy chế biến chứ. Trong khi tỉnh đang quy hoạch hướng phát triển của Yên Thành, chúng tôi đã liên kết với Hàn Quốc làm dự án trồng 1000 hecta chuối từ diện tích cấy cưỡng cây lúa. Thức ăn súc sản cũng cần có nhà máy chế biến mới thúc đẩy được chăn nuôi, tạo trang trại chăn nuôi lớn cho người nông dân. Muốn mở "rương tiền" để tiến kịp đô thị hoá chúng tôi cần chính sách kêu gọi đầu tư hiệu quả. Hiện Yên Thành đang bí huý chuyện này. Nghĩ 132 hồ đập (có hồ Vệ Vừng 18 triệu khối nước quanh năm) cung cấp đủ nước cho 30.000 hecta-điểm tựa chính của "rương tiền", nóng ruột lắm lắm".

Theo Vũ Toàn / Báo Nghệ An

COMMENTS

Nguyễn Thọ Sáu

Khu tưởng niệm 72 chiến sỹ cách mạng bị gặc Pháp bắn năm 1930-1931 tại xã Mỹ Thành . Đề nghị bổ sung thêm số 1 vào sau số 1930 - 193... để Khu tưởng niệm cho đúng và thêm phần trang nghiêm .

DATETIMEFORMAT

POST_REPLY